Bijna drie jaar geleden schreef ik een blog over informatie als wapen in de oorlog tegen IS. De wereld is daarna veranderd en ook deze dagen blijkt weer hoe informatie (of desinformatie) wordt ingezet om politieke doelen te verwezenlijken. De wijze waarop is, in mijn ogen, haast angstaanjagend.

Deze week kwam het bedrijf Cambridge Analytica in het nieuws. Zij zouden betrokken zijn bij het beïnvloeden van verkiezingen waaronder die van de president van de Verenigde Staten in 2017 die uiteindelijk door Trump werden gewonnen. Wat Cambridge Analytica op de website meld is dat alles wat zij doen door data wordt gedreven: “Cambridge Analytica uses data to change audience behavior.” Ze beïnvloeden gedrag van (groepen) mensen door gebruik te maken van data van en over die mensen die online beschikbaar en bruikbaar is.

Donald Trump maakt(e) gebruik van hun Diensten en in Nederland riep Thierry Baudet haast pocherig dat hij dat ook had gedaan. Op hun site kan je o.a. kiezen voor het ondersteunen van politieke campagnes. Maak je die keuze wordt je direct geconfronteerd met een filmpje dat begint met het Witte Huis en daaronder campagnes die zij steunden: Trump, Ted Cruz, Ben Carson e.a. Het is opmerkelijk (of juist niet) dat dit allemaal (puissant rijke) Republikeinen zijn. Ook de campage “Make America nr 1” staat als campagne genoemd. Zonder schroom wordt uitgelegd hoe de mailproblemen bij Hillary Clinton werden gebruikt om deze campagne tot een succes te maken.

Door op een van de campagne logo’s te klikken krijg je een inzage in hun aanpak (zonder details) en dan is te lezen hoe zij alle (!) grote Social Media platforms gebruiken om een haast onophoudelijke stroom van berichten te generen waarbij voortdurend rekening wordt gehouden met de online “presence” van hun doelgroep(en). Hierbij wekken ze voortdurend de illusie van interactie door standaard replies, retweets, likes etc. Hiermee geven ze de mensen voortdurend de illusie dat ze gehoord worden en hun (onderbuik)gevoelens gedeeld. Als je kijkt naar wie er voor de organisatie werken zie je de volgende tekst: “CA Political has a multitalented workforce of researchers, data scientists, behavioral psychologists, marketing experts, creatives and political analysts. Among them are PhDs from the world’s leading universities and 24 different nationalities.” De gedragspsychologen zijn in mijn ogen de meest opvallende medewerkers in dit rijtje.

Wat niet op de site staat maar wat deze week duidelijk werd is dat Cambridge Analytica hierbij het creëren en verspreiden van nepnieuws en zelfs het omkopen van politici als standaard instrument inzet om deze “campagnes” succesvol te maken. Facebook bleek als kanaal een makkelijk slachtoffer . Deze week werd door een reportage bij Channel 4 duidelijk dat Cambridge Analytica illegaal 50 miljoen (!) Facebook accounts gebruikte om berichten te delen. Ook werd op verborgen camera aangeboden politieke tegenstanders chantabel te maken met grote sommen geld en de inzet van Oekraïense prostituees.

Door voortdurend hetzelfde nepnieuws op verschillende kanalen, waaronder voor het doel opgezette nep-websites, te delen en tegelijkertijd de zgn. Mainstream Media (MSM) te beschuldigen van het niet willen delen van echt nieuws worden de daarvoor gevoelige kiezers langzaam maar zeker in hun gedrag beïnvloed en beginnen zij het nepnieuws (hoaxes) te geloven en de MSM te wantrouwen of zoals de topman van Cambridge Analytica, Alexander Nix in de ontluisterende reportage van Channel 4 aangaf: “Die dingen hoeven niet noodzakelijkerwijs waar te zijn als ze maar geloofd worden.” Ook maakte Cambridge Analytica gebruik van nep-identiteitsbewijzen. De opdrachtgevers van Cambridge Analytica (neem Trump) staan gedurende de “campagene” vooraan om deze strategie te ondersteunen met hun eigen social media gedrag en uitingen op MSM.

In Nederland zien we datzelfde gedrag bij Baudet. Ook Baudet zou in zijn campagne ondersteund zijn door Cambridge Analytica. Over zijn campagne is op de website niets te vinden en dat is natuurlijk jammer. De vraag is dan of hij daadwerkelijk het bedrijf heeft ingezet en op welke wijze zij de verkiezingen hebben beïnvloed in Nederland. En als het zo is, is het interessant om te weten wie deze ondersteuning dan gefinancierd heeft. Het kan natuurlijk opschepperij zijn geweest om te roepen dat ondersteund werd door hetzelfde bedrijf dat de Trump campagne tot een succes maakte. Maar dan keert die leugen zich nu onherroepelijk tegen hem nu de praktijken van Cambridge Analytica onder leiding van Steve Bannon (!) duidelijk worden.

Ondertussen gaat zijn Forum voor Democratie ieder debat uit de weg omdat juist daar pijnlijk duidelijk wordt dat zijn verhalen geen stand houden in een open debat. Wat nu wel duidelijk is hoe zij (mogelijk) met behulp van Cambridge Analytica in zeer korte tijd een enorme grote presence op social media leken te krijgen. Tweets werden massaal gedeeld en het aantal volgers van Forum voor Democratie groeide spectaculair waardoor het geringere aantal echte volgers het idee hadden bij een succesclub aan te sluiten.

Wat rest is de gedachte dat er bedrijven zijn en Cambridge Analytica is vast niet de enige wiens business case het is om voor mensen met het grote geld de publieke opinie te beïnvloeden. Dit doen ze door de inzet van illegaal verworven persoonlijke gegevens van mensen die zij daarna bestoken met foute informatie waarvan een analyse heeft aangegeven dat ze daar gevoelig voor zijn deze als juist te beoordelen. In werkelijk zijn het leugens en hoaxes en wordt omkoping niet geschuwd. Dat op deze wijze een man in het Witte Huis kwam en daarmee de machtigste man op aarde is een beangstigend gegeven. Dat Baudet van deze middelen gebruik maakt is absoluut geen verrassing.

Photo by rawpixel on Unsplash