Deze week zei Maurits Hendriks dat TeamNL het meest effectief was op de Winterspelen in Beijing. Hij leek daarbij te doelen op het aantal medailles ten opzichte van de grootte van het team. Er deden 44 sporters mee en er werden 17 medailles (8 goud, 5 zilver en 4 brons) gehaald. Als je dat afzet tegen aantal sporters is dat 17/44*100=38%, dat klinkt heel aardig. Deze medailles werden gehaald door 12 verschillende sporters (12/44*100=27%), nog steeds een mooi aantal maar al een stuk minder. Maar hoe dan ook een aantal waar je mee thuis kunt komen. Je kan ook zeggen dat Nederland ongeveer 1 medaille per 1 miljoen Nederlanders heeft.

Dit succes komt natuurlijk doordat wij in Nederland een goed sportinfrastructuur hebben. Deze lijkt bij de wintersporten vooral gericht op schaatsen en shorttrackt (goed voor 16 van de 17 medailles) en we horen dan ook bij Studio Peking dat skiërs en snowboarders nog heel veel zelf moeten doen. Tegelijkertijd weten we ook dat Nederland meer sporters mag afvaardigen dan we werkelijk doen en de nationale selectie (veel) hoger ligt dan internationaal. Nederland selecteert op basis van mogelijk succes op medailles. Daarmee selecteer je op prestatie, creëer je prestatiedruk en dat levert niet altijd het meeste succes op.

Dat selecteren doen wij een Nederland in vrijwel alle sporten vanaf jonge leeftijd. We maken vanaf de vroegste kinderjaren al onderscheid tussen kinderen die goed of niet zo goed in hun sport zijn. Natuurlijk zijn er uitzonderingen maar over het algemeen is dat de situatie in Nederland. Alle sporten in Nederland zien dan ook een leegloop van sporters in de puberjaren die al jaren bij leeftijdsgenootjes in een team worden gezet die ook niet zo goed zijn in de sport en daardoor, door de druk op presteren van buitenaf het plezier in sporten verloren hebben. Dat vertaald zich uiteindelijk ook in volwassen die minder sporten en minder bewegen. Dat is een triest constatering nu steeds duidelijker wordt dat bewegen erg goed is voor de gezondheid en de zorgkosten, die de pan uit rijzen, flink zouden kunnen drukken.

Dat laatste hebben ze in Noorwegen jaren geleden al heel goed begrepen. Noorwegen heeft voor de 2de keer op de Winterpelen het medailleklassement gewonnen, 37 (16, 8, 13) en ook individueel kwamen Noren op de 1ste plek als succesvolste deelnemer, Marte Olsbu Roiseland bij de vrouwen en Johannes Thinges Bo (gedeeld) bij de mannen. In 1992 waren de Noren 3de, 2de in Lillehammer, 2de in Nagano, 1ste in Salt Lake, 2de in Sotsji, 1ste in Pyeongchang en 1ste in Peking. Dat zijn 7 top 3 noteringen in 9 Olympische Spelen. In Turijn werden ze 13de en in Vancouver 4de. De 13de plaats komt daar vooral door gebrek aan goud. Er werden wel 19 medailles gehaald.

Noorwegen had een team van 81 atleten in Beijing. Deze 81 atleten haalden 37 medailles op (37/81*100=48%). Een hoger percentage dan Nederland. Noorwegen behaalt deze medailles bij 9 verschillende disciplines (Nederland bij 3). Als je dat afzet tegen het aantal inwoners van Noorwegen (5,4 miljoen), kan je zeggen dat Noorwegen 1 medaille heeft per afgerond 150.000 inwoners en doet Noorwegen het 6,5x beter dan Nederland.

Maar wat is dan het geheim van Noorwegen? Eigenlijk is het geen geheim maar zijn de Noren daar heel erg open over. Noorwegen is, net als Nederland en ook Duitsland een rijk land. Op de Human Development Index van de Verenigde Naties staan de Noren bovenaan. In deze lijst worden landen gerangschikt zijn op basis van onder andere levensverwachting, welvaart en onderwijs. Nederland staat in die lijst op 10. Dankzij de aanwezigheid van natuurlijke grondstoffen als olie is het een rijk land. De rijkdom van Noorwegen is wel “handig” bij de wintersporten. Anders dan van zomersporten is er vaak duurder materiaal en zijn duurdere faciliteiten nodig.

Noorwegen koos lang geleden al om deze rijkdom in te zetten voor de eigen burgers. Om die reden koos de Noorse overheid ook ervoor die rijkdom in te zetten om elke inwoner de mogelijkheid tot sporten te bieden. Sporten werd een recht: iedere Noor heeft het recht om te kunnen sporten. Met dat geld werden overal in het land faciliteiten beschikbaar gesteld voor het sporten. Door financiële ondersteuning is sporten voor iedereen in Noorwegen betaalbaar en zijn coaches en trainers, vaak en betaald door de overheid, gedegen opgeleid. Zo krijgen jonge sporters al vroeg de juiste begeleiding.

Maar daar bleef het niet bij. Ik schreef al eerder blogs over het simpele feit dat plezier in de sport betere resultaten geeft. Noorwegen heeft dat idee omarmt en toegepast op alle sporten in Noorwegen. In tegenstelling tot bijna alle andere landen heeft Noorwegen bij de jeugdsport plezier centraal gesteld. Kinderen moeten plezier in sporten hebben en geen last van prestatie- en selectiedruk.

In Noorwegen wordt bij kinderen tot hun dertiende geen scores of klassementen bijgehouden en wordt geen selectie gemaakt op vaardigheden en/of kracht. Het wordt veel belangrijker gevonden dat kinderen plezier beleven aan het sporten en niet resultaatgericht bezig zijn. Dit idee en gevoel nemen ze mee in hun volwassen leeftijd en dat resulteert in hoog percentage volwassenen dat blijft sporten en dat heeft een grote impact op de gezondheidszorg in Noorwegen. Dat dit meer effect heeft op de wintersporten dan op de zomersporten is buiten kijf. Wintersporten zijn, ook door de omstandigheden bij de Noren populair. Tegelijketijd: de afgelopen zomerspelen had Nederland 1 medaille op 475.000 inwoners, Noorwegen 1 op 690.000, niet eens een heel groot verschil.

Bij de Noren is vanaf de vroegste jeugd meedoen belangrijker dan winnen. Het maakt ze toch het meest succesvolle sportland tijdens de Olympische Winterspelen. Misschien moet de opvolger van Maurits Hendriks eens gaan buurten. Nederland selecteert alles tot drie slagen in de rondte en Noorwegen doet dat dus bewust niet. De resultaten zagen we deze twee weken in Beijing. En nee Maurits, het Nederlands team was niet het meest effectief, dat waren toch echt de Noren.

Lees ook: FC Lorient, de franse club die liever ook geen competitie met de jeugd speelt.

Lees ook: In Noorwegen mogen kinderen nog kind zijn. In Japan sterven ze op de judomat.

Photo by Vidar Nordli-Mathisen on Unsplash