Op 12 april 1940 werd mijn moeder geboren. Haar wieg stond een klein beetje ten zuiden van de Maas in Rotterdam-Zuid. Enkele weken daarna viel Nazi-Duitsland ons land binnen. Ons verzet was heviger dat de Duitsers dachten. Bij de Grebbeberg maar ook bij de Afsluitdijk beet ons leger, met sterk verouderd materiaal stevig van zich af. Een legermacht van 23.000 Duitse soldaten probeerde door de Grebbelinie heen te breken en waar ze hoopte Nederland binnen één dag onder de voet te lopen liepen de gevechten daar tot drie dagen uit. De gevechten duurde van 11 t/m 13 mei.

Iets minder bekend is de slag om de Afsluitdijk bij Kornwerderzand. Het werd de enige plek in Europa waar de Duisters echt tot stilstand werden gedwongen. Deze belangrijke strategische positie hield onder kapitein Christiaan Boers stand. Om de stelling te veroveren moesten de Duitsers over een lang stuk kale Afsluitdijk. Ze deden enkele pogingen maar besloten door het verzet van de verovering af te zien.

Om Nederland toch snel op de knieën en top capitulatie te dwingen stegen op 14 mei bommenwerpers op in Duitsland en kozen ze de route naar Rotterdam. En zo kon mijn grootmoeder die dag met mijn moeder van ruim één maand oud de vliegtuigen door hun monotone gebrom in de verte horen aankomen en zag ze over de Maas heen de bommen vallen op het centrum van haar Rotterdam. De plek waar ze geboren was op een rijnaak aan een meerpaal in de Maashaven, een aantal jaren voor de Eerste Wereldoorlog.

Mijn oma besloot te vluchten naar familie die verder weg van het centrum woonde, graaide mijn moeder uit de wieg, nam mijn beide ooms mee en vertrok. Mijn opa was soldaat en was ergens aan het vechten. Tijdens de vlucht ontdekte mijn oma dat ze mijn moeder al die tijd ondersteboven had vastgehouden. Mijn moeder toen één maand oud bleef haar hele leven last houden van het monotone gebrom van vliegtuigen.

In 1964 werd ik geboren. Op school ontdekte ik al snel dat geschiedenis mijn favoriete vak was en tot en met HAVO 4 was ik er van overtuigd docent geschiedenis te worden. De oorlog en wat daar gebeurd was boeide mij en wilde ik alles van weten. Mijn oma vertelde graag en veel, had nog spullen uit de oorlog bewaard, zoals haar “ausweis” en etensbonnen en bij een spreekbeurt in klas 5, nu groep 7, liet ik die trots zien.

In Rotterdam nam mijn oma mij bij logeerpartijen altijd mee naar twee plekken in de stad: de Laurenskerk en naar “De Verwoeste Stad”, het beeld van Zadkine. En altijd vertelde ze hetzelfde verhaal van de kerk die tijdens het bombardement overeind bleef, hoe het hart van de stad verwoest was en hoe prachtig Zadkine dat had uitgebeeld. De kerk werd mijn favoriete bouwwerk in Rotterdam en Zadkine mijn favoriete beeldhouwer.

Wat mijn oma al die jaren nooit deed was in wrok naar Duitsland of naar Duitsers kijken. Als kind voer zij op een rijnhaak van Rotterdam naar het Duitse achterland en ze hield van dat land. Ze zong “ik heb mijn hart in Heidelberg verloren” en mijn opa ging als tiener naar een school van de kerk in Neanderthal. Haar mening was duidelijk: Hitler had met zijn gedachtegoed de Duisters vergiftigd maar zij weigerde dat alle Duitsers te verwijten, ook daar waren moeders, vaders en kinderen slachtoffer van hetzelfde gif wat over Europa werd verspreid.

We leven nu om 2021, oma is al lang geleden overleden. Wat in mij brand is de afkeer van het gif wat toen rondging door Europa en van de mensen die dat gif doelbewust in de maatschappij pompten. Hoe makkelijk dat was werd mij zeer duidelijk door de film, gebaseerd op het waargebeurde verhaal, “The Wave”. En nu zie ik weer mensen doelbewust gif in onze maatschappij pompen. Opnieuw wordt er een zondebok gezocht en gevonden en dit jaar wordt er door de gifmengers openlijk gesproken over mensen om wie ze zijn niet meer toe te laten in ons land en waar mogelijk weg te sturen. Het woord “deporteren” wordt gewoon weer genoemd. Hard roepend dat wij op moeten komen voor onze vrijheid worden vrijheden van burgers, onze buurman, collega, vriend, achteloos opzij geschoven omdat hun geloof anders is dan het onze.

Met al mijn geschiedenislessen in mijn achterhoofd, het verhaal van “The Wave” en de wijze waarop deze politici, die gewoon verkozen zijn in onze Tweede Kamer, hun gif verspreiden zie ik de parallellen met de jaren 30. Spreek je dat uit, dan staan er “volgers” klaar om je de mond te snoeren. Zijn er mensen die je, zelf anoniem, aan de digitale schandpaal nagelen en worden leugens verpakt in mooie praatjes als waarheid verkocht. Antisemitische, xenofobe en homofobe berichten in appgroepen worden afgedaan als “filosofisch” of “grapje” en er wordt gesuggereerd dat iedereen dat immers doet.

Hoe vaak ik niet langs heb zien komen dat Hitler “links” zou zijn is ondertussen ontelbaar. Hoe links Hitler was blijkt wel uit hoe Hitler de brand van de Rijksdag in de schoenen schoof van de communisten om daarmee de absolute macht naar zich toe te trekken. Bij de boekverbranding (10 mei 1933) op de Bebelplatz in Berlijn verdwenen in een paar uur 25 duizend boeken in de vlammen, onder die boeken ook alle Socialistische en Communistische werken waaronder die van Karl Marx. Tegelijkertijd gingen in 33 andere Duitse steden boeken in vlammen op.

Hitler zou socialist zijn, zijn partij was immers nationaal socialistisch en dan bewust met een spatie tussen nationaal en socialistisch. Dat nationaal en socialistisch per definitie haast haaks op elkaar staan wordt al duidelijk als je Karl Marx leest “Proletariërs aller landen, verenigt u!” ook wel “Arbeiders aller landen, verenigt u!”, niet die arbeiders van één land maar van alle landen. De Internationale is een strijdlied van de arbeidersbeweging, gecomponeerd door Pierre De Geyter, dat door de Tweede Internationale in 1892 als officieel strijdlied van de beweging werd geproclameerd. Het heette natuurlijk niet de Nationale. Mijn overgrootvader hoorde bij de eerste groep mensen in Nederland die dit zou gaan zingen, hij was overtuigd socialist in Drenthe. Later werd zijn zoon verpleegkundige op het Apeldoornsche Bosch, waar Joodse patiënten en Joods personeel werden gedeporteerd en nooit meer terug kwamen.

Deze leugens waar met de verspreiders ervan geen enkele discussie mogelijk is zijn het gif wat nu onze maatschappij in komt. Het is precies hetzelfde gif in een andere verpakking als in de jaren 30. Iedereen die zich echt verdiept in de geschiedenis zal dit beamen en bevestigen. Om die reden pleit ik al jaren voor geschiedenis als verplicht examenvak op middelbare scholen. Om het NU juiste te kunnen duiden is kennis van het verleden noodzakelijk. Ondertussen zal ik waar en hoe het binnen mijn mogelijkheden ligt het gif bestrijden en antigif delen waar ik dat kan. Al is alleen maar om mijn voorouders te eren.

Photo by Andor R on Unsplash