Met enige verbazing las ik afgelopen zaterdag het verhaal over Veluws College Cortenbosch in de Stentor. De school voor VMBO en MAVO heeft sinds een half jaar een nieuwe directeur de heer Martijn Manders. De heer Manders was hiervoor directeur van zes (!) basisscholen. Het artikel gaat in op de kwaliteit van het onderwijs op Cortenbosch en hoe de school aan de hand van Manders zich heeft verbeterd. Hoe mooi het verhaal ook klinkt, bij mij overheerste vooral de irritatie over wat door Manders gezegd werd.

Om maar eens met de kop te beginnen en “Cortenbosch sanneert en herrijst”. Direct daaronder: VMBO-school neemt afscheid van kwart van het personeel, want de kwaliteit moet omhoog. Manders geeft hier het vertrokken personeel meteen een enorme trap na.

De school wil zo snel mogelijk (!) van het predicaat “zeer zwakke school” af en de nieuwe directeur Manders heeft harde maatregelen genomen kunnen we lezen en hij is positief over de resultaten. Manders, zo zegt hij, is iemand die graag een probleem analyseert en oplossingen zoekt. De oplossing in deze was het laten verdwijnen van een kwart van het personeel (voornamelijk deeltijd en parttimers) en deze vervangen door full-time docenten. Er waren veel matige docenten lees ik verderop en met name bij Engels kraakte het, nu is daar 60% nieuw. Kortom, het docentenkorps is de schuld van alle ellende op Cortenbosch is de tendens van het gesprek. Enkele pagina’s verderop gaat het verhaal verder. Daar valt te lezen dat Cortenbosch ruimhartig was met laten instromen van leerlingen boven hun niveau met matige prestaties tot gevolg. Ze gaan nu leerlingen nauwgezet volgen en ouders kunnen nu via de computer inzage krijgen in de prestaties. Ook weten ouders nu bij wie ze terecht kunnen, zegt Manders, vroeger was dat onduidelijk. Het lessenplan is gescreend een aangepast. De school is nu ruim 1000 leerlingen en dat is groot genoeg. “De school was te groot geworden. Kinderen moesten voor Nederlandse les uitwijken naar het muzieklokaal. Dat werkt niet. We hebben het lesrooster aangepast en de schoolregels aangescherpt”

Waar zit dan mijn irritatie? Manders legt in het eerste deel van zijn interview de zwarte piet volledig bij het onderwijzend personeel.  De kop en wat daar direct onderstaat suggereert dat ook. Je kind zal nu maar een docent Engels krijgen die van Cortenbosch af komt, daar wordt je vrolijk van. In het 2^de deel schetst Manders problemen die hun oorzaak vinden in de organisatie waar het onderwijzend personeel last van heeft en daardoor minder kwaliteit kan leveren. Het verhaal omdraaien zou dus veel eerlijker zijn. Het aantrekken van parttime docenten en en deeltijd docenten is een keuze van de organisatie. In dit specifieke geval van de Veluwse Onderwijs Groep. Een onderwijs moloch in en rond Apeldoorn waar een enorm aantal scholen deel van uit maken. Met veertien katholieke basisscholen, een school voor speciaal basisonderwijs, vier katholieke scholen voor voortgezet onderwijs en drie scholen voor christelijk voortgezet onderwijs is de organisatie ondertussen van een enorme omvang. Het bestuur van die groep staat letterlijk en figuurlijk mijlenver van het onderwijs vandaan. Het College van Bestuur stuurt twee directeuren aan en een Serviceorganisatie. De twee directeuren zijn op hun beurt weer de leidinggevenden van alle schooldirecteuren. Het Veluws College, de vier VO scholen voor Katholiek Onderwijs zijn alleen al goed voor bijna 4000 leerlingen. Cortenbosch kent een vestigingsdirecteur en twee adjuctdirecteuren die op hun beurt 8 teamleiders aansturen. Een enorm gat tussen CvB en docenten.

Dat deze onderwijsmoloch is ontstaan is weer terug te voeren op het overheidsbeleid vanuit Den Haag. De wens onderwijs kosteneffecienter te maken gekoppeld aan dicht draaien van de kraan heeft scholen in fusies gedwongen om met name in de onderwijsondersteuning te kunnen besparen. Ook docenten fulltime inhuren en deze over meerder locaties inzetten ipv deeltijd docenten op één locatie maakt onderdeel uit van deze efficienceslag. Of juist, al naar gelang de financiele consequenties steeds meer deeltijd en parttime docenten omdat deze nu eenmaal goedkoper zijn dan fulltime krachten. Geen keuze vanuit onderwijskwaliteit maar een keuze vanuit financiele cijfers. Cijfers die mede bepalen hoeveel geld de school precies uit Den Haag kan opstrijken. Het spreadsheetmanagement op scholen is in die sfeer ontstaan. Grotere onderwijsinstellingen trekken weer een ander type bestuurder aan die minder oog heeft voor het onderwijs maar meer voor het financieel rendement met de focus op nog groter want groter is hoger inkomen. Het onderwijs sneeuwt onder maar krijgt bij problemen wel de zwarte piet toegespeeld. 

Het (oude) managementteam en het zittende CvB zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het team, de kwaliteit van het onderwijs, het juist roosteren, het wel of niet laten instromen van kinderen, etc. Alle keuzes die gemaakt zijn, zijn onder verantwoordelijkheid van het CvB genomen. Het CvB wat daar zit door de manier waarop onze overheid naar het onderwijs wenst te kijken.

Het heeft dus geen pas de zwarte piet bij de docenten te leggen. Als het niveau van Cortenbosch is weg gezakt dat harde ingrepen nodig waren heeft de leiding zitten slapen. De leiding van de school maar ook de leiding van de Veluwse Onderwijsgroep. Waarom werd niet eerder ingegrepen?

Het is gebeurd door keuzes die zij hebben gemaakt. Die leiding zit er deels nog maar door hoor ik Manders niet over. Hij zou ook gek zijn, het zijn de mensen die hem hebben aangenomen om de bezem keihard door de school te halen. Een prima actie maar schop niet na. Voor alles wat gebeurd is, zijn er mensen verantwoordelijk geweest en dat was niet het personeel dat moest roeien met de riemen die er waren, moest omgaan met de keuzes die gemaakt werden en krijgen nu de zwarte piet. Dat is niet juist en onterecht.

Photo by Tim Mossholder on Unsplash