Vandaag op 17 april viert en gedenkt Apeldoorn zijn bevrijding. Op die dag in 1945 trokken Canadese troepen getipt door 2 Apeldoornse helden vanaf Wilp, langs de huidige Zutphensestraat en Deventerstraat Apeldoorn binnen zonder dat er een schot werd gelost. Al jaren lang is het traditie dat lopers van de Apeldoornse Atletiekvereniging AV’34 deze route (hard) lopend afleggen. Vroeger vanaf de plek waar de Canadezen de IJssel over kwamen, tegenwoordig is de start bij de kerk in Wilp waar een herdenkingsplaat op de muur van de kerk is geplaatst. De Burgemeester van Voorst stuurt de lopers daar op weg met het ontstoken bevrijdingsvuur.

In het Oranjepark in Apeldoorn worden ze met het meegedragen bevrijdingsvuur welkom geheten door de burgemeester van Apeldoorn. De lopers hebben er dan zo’n 17 km op zitten.

Mijn vader vertelde vroeger wel eens dat hij de Canadezen vanuit hun huis door het kelderluik op zag trekken door de Deventerstraat. Hun huis in Bloemheuvellaan keek langs de kapot geschoten Julianakerk uit op de Deventerstraat. Mijn zoon loopt al een aantal jaren trots mee met de bevrijdingsloop. Wij mogen nog altijd onze vrijheid in vrijheid vieren.

Afgelopen week was ik ook weer voor mijn werk bij Kamp Westerbork. De vorige keer lag er sneeuw en waren het herinneringscentrum en het voormalige kamp Westerbork gesloten en schreef ik daar de eerste regels van mijn blog over mijn opdracht daar. Dit keer was het prachtig weer en op de parkeerplaats stonden diverse bussen en krioelden het van de kinderen rond en in het herinneringscentrum. “Het is altijd erg druk in de laatste weken naar 4 en 5 mei”, vertelde een van de medewerkers mij. “Vooral veel scholen weten dan de weg naar ons te vinden, veel scholen hebben in hun stad of dorp een monument geadopteerd en komen hier om ook het verhaal van Kamp Westerbork te vertellen en te ervaren.”

Mooi vind ik dat, kinderen die horen en leren wat haat en afgunst voor verschrikkelijke dingen met mensen kan doen en voor mensen betekenen. Vanuit Kamp Westerbork werden 102.000 mensen weggevoerd en vermoord omdat ze anders waren, iets anders geloofden en een andere, mindere cultuur hadden.

Afschuwelijk vond ik dan ook de toespraak van Geert Wilders in Duitsland (Dresden) voor een groep van 10.000 Pegida aanhangers waarin hij riep dat onze cultuur de beste van de wereld was. Op diezelfde plek, in hetzelfde land zijn meer dan 70 jaar geleden vergelijkbare woorden gebezigd, geschreeuwd en ging men er in geloven. Overal in Duistland en Polen zijn er stille getuigen van wat dat betekent heeft voor miljoenen mensen. Nederland heeft daarvoor Kamp Westerbork waar sinds kort continue de 102.000 namen te horen zijn die hun prijs betaalden voor deze haat. Wilders misbruikt de verworven vrijheid om haat te prediken en te roepen dat het zijn vrijheid is om dat te doen. Nog erger was dat deze toespraak groot in het nieuws kwam terwijl de aandacht voor 70 jaar bevrijd Kamp Westerbork er bekaaid af kwam in de media. Die sloegen de plank wat mij betreft helemaal mis.

Werkelijk mensonterend vond ik de reacties op de Facebook pagina “PVV Aanhangers” waar openlijk werd gefeest en in polonaise rond gegaan omdat op de Middellandse Zee 400 vluchtelingen waren verdronken. Deze vluchtelingen op zoek naar een beter leven, gevlucht van een plek waar oorlog, ellende en of hongersnood is. De PVV aanhangers waren blij dat ze waren omgekomen, verdronken, gestorven op weg naar een beter, vrij leven. Wilders zal zich zonder twijfel weer distantiëren van deze reacties maar zijn woorden maken deze reacties wel los.

Ik stel voor om deze mensen een keer op te sluiten in de treinwagon, in de veewagen, die nu op Kamp Westerbork staat om dan te moeten luisteren naar de 102.000 mensen die in een vergelijkbare trein zijn afgevoerd en vermoord omdat ze er anders uit zagen, een andere cultuur hadden of een ander geloof, simpel weg anders waren. Ik wens ze toe dat ze dan bij zinnen komen en anders gaan denken en zich realiseren dat vrijheid een verworven recht is. Een recht door anderen verworven in een strijd die aan miljoenen mensen het leven kostte. Een vrijheid dus die je moet koesteren maar nooit mag gebruiken om opnieuw mensen als anders, minderwaardig weg te zetten. Die les zouden we nu toch geleerd moeten hebben.

Een deel van de Nederlanders heeft deze les niet geleerd en in ieder geval niet begrepen en zij wensen mensen de dood omdat ze anders zijn, omdat ze hier niet welkom zijn. Ze hebben weer een leider gevonden die haat en ongelijkheid predikt “Unsere kultur ist die beste kultur. Ik huiver…..

Ik vier mijn vrijheid in vrijheid maar dat betekent niet dat je vrij bent om te discrimineren en andere mensen, culturen, geloven minder te vinden. Dan ben je deze zwaar bevochten vrijheid niet waard.

Photo by Victor Rodriguez on Unsplash