Door de nieuwsberichten die de afgelopen week bij ons de huiskamer binnen kwamen ontdekte ik dat in mijn verhaal over “beestachtig veranderen” een belangrijk dier ontbreekt. Hierbij wil ik dat graag recht zetten. Dat ik het vergeten ben komt waarschijnlijk door het politieke karakter van het beest: de struisvogel.

Deze week wilde oud premier Ruud Lubbers graag weer eens alle aandacht van de media hebben en besloot tegen National Geographics te vertellen dat op de luchtmachtbasis Volkel Amerikaanse kernwapens lagen opgeslagen. Vrij kort daarna werd bekend dat Edward Snowden als klokkenluider bekend had gemaakt dat de VS op grote schaal informatie van het internet afhaalde en direct toegang had tot servers van o.a. Google en Microsoft. Beide nieuwsberichten hebben een heel belangrijk aspect gemeen en ook de reactie van de overheid op beide is vergelijkbaar. En daar speelt de struisvogel een belangrijke rol bij.

Struisvogelpolitiek dankt zijn naam aan de vermeende analogie met het vluchtgedrag van een struisvogel, die volgens het fabeltje de kop in het zand steekt om de vijand niet te zien en in de veronderstelling verkeert dat de vijand dan de struisvogel ook niet kan zien. De term wordt gebruikt waar men vaak bewust de consequenties van een bepaald beleid (of gedrag) niet wil inzien en simpelweg doorgaat met de ingeslagen weg.

Het is weliswaar niet waar dat het vluchtgedrag van de struisvogel is om zijn kop in de grond te steken maar het staat inmiddels wel symbool voor het vreemde gedrag van vooral bestuurders (in de politiek) of in het bedrijfsleven om bepaalde consequenties en/of feiten niet te willen of kunnen zien die er wel degelijk zijn.

Dat er kernwapens van de VS in Nederland zijn opgeslagen is het slechts bewaarde geheim van politiek Nederland. In de jaren 80 waren er al demonstratie tegen deze opslag en de politiek bleef al die jaren ontkennen dat het wel degelijk het geval was. De opeenvolgend kabinetten bleven ontdekken of weigerde te erkennen zonder te ontkennen dat er een tiental kernbommen bij Volkel lagen. Nu oud-premier Lubbers uit de school klapt en gewoon vertelt wat heel Nederland als 10-tallen jaren weet is de wereld te klein en nog zijn er politieke partijen die blijven vasthouden aan het oude beeld wij weten niets dus wij zeggen niets. Het kabinet Rutte doet het ook weer. De kans om voor eens en voor altijd van dit oude verschrikkelijke wapentuig wat inmiddels volstrekt nutteloos is geworden laat men voorbij gaan omdat men blind is en blijft voor de waarheid en de consequenties van die waarheid. De betrokken politici volharden in hun gedrag en steken hun kop in het zand.

Voor de arme Snowden geldt hetzelfde. Op 30 januari 2012 wordt een Brits koppel opgepakt in Los Angeles op verdenking van terroristische plannen. In hun berichten naar elkaar werd getwitterd: “I am going to destroy America” en dat ontsnapte niet aan de spiedende ogen van de overheid en werden direct bij aankomst gearresteerd. Toen de VS doorhad dat het allemaal niet zo serieus was (destroy is “slang” voor feestje in Engeland) werden ze op het eerste vliegtuig terug gezet nadat ze uren in een cel hadden doorgebracht. De waren niet meer welkom. Deze actie kan alleen als je continue twittert bewaakt en analyseert op verdachte berichten. En als dat bij twitter gebeurt dan ook bij Facebook, Google en ga zo maar door. Iedereen weet dus allang (burgers en overheid) dat dit gebeurd. Dat Snowden dat nu naar buiten brengt is dus geen nieuws maar een bevestiging van wat iedereen al lang weet. Ook hier stopt iedereen al jaren zijn kop in het zand. Niemand wil precies weten hoe de overheid in het algemeen en die van de VS in het bijzonder zich gedraagt. Bang voor de waarheid en bang voor de consequenties kijken we de andere kant op.

De laatste dagen hoor ik mensen zeggen dat ze maar niet meer twitteren of op Facebook gaan. Het maakt per saldo niets uit want je werd al gevolgd, jarenlang. Nu wil Europa openheid, is dat echt? Een AIVD medewerker heeft al verteld dat zij gebruik maken van de informatie van PRISM. Ook dat is natuurlijk geen nieuws en van binnen weten we dat al lang.

Maar zoals gebruikelijk gaat deze storm over waaien. Geen enkel Europees land zal formeel tegen Uberspion Obama zeggen dat hij een stoute jongen is en het niet meer mag doen. Ze hebben namelijk allemaal boter op hun hoofd want ze doen het zelf ook en Obama is nu eenmaal het stoerste jongetje van de klas. Formeel zal Europa mogelijk bezwaar maken maar ondertussen gaan de activiteiten gewoon door. En zoals vaker, de enige persoon die gewoon open en eerlijk verteld wat de waarheid is wordt keihard gestraft. Politiek in het algemeen en Obama in dit geval in het bijzonder houden nu eenmaal niet van de waarheid. Ze worden dik betaald om leugen na leugen op te hangen en ondertussen precies in de gaten te houden wat wij allemaal in ons dagelijks leven doen.

Photo by Ricardo IV Tamayo on Unsplash